رساله جودیه (کتاب)«رساله جودیه»، از جمله رسائل منسوب به شیخ الرئیس است که آن را به زبان فارسی، خطاب به سلطان محمود غزنوی، در موضوع علم طب نوشته است. ۱ - انتساب به ابن سینادر انتساب این رساله به ابن سینا، از جهات گوناگون تردید وجود دارد که از آن جمله اند: ادبیات رساله که گفته شده شباهت زیادی به نوشته های قرن هفتم و هشتم دارد تا ادبیات زمان ابن سینا، غیر متقن بودن محتوای قسمت‌هایی از رساله و مهم تر از همه نیامدن این رساله در لیست اسامی تالیفات ابوعلی سینا در اکثر منابع مهم، مانند طبقات الاطباء یا تاریخ الحکماء و... آنچه بر تردید فوق می‌افزاید این است که اساسا چرا ابن سینا، با وجود آنکه سلطان محمود، دشمن وی بوده است، این رساله را به او نوشته و در واقع نوعی احترام و تقدیر از او به عمل آورده است؟ به هر حال این رساله در ردیف رساله های طبی اسلامی و سنتی قرار دارد و توجه به محتوای آن دارای نتایج مفیدی خواهد بود. ۲ - ساختار کتابرساله حاضر، در هشت باب با موضوعات علاج چشم، علاج درد دندان، بیان درد معده، دفع کرم و... ، دفع تب، بیان قوه باه، دفع استسقاء و دفع درد پشت، تنظیم شده است. ۳ - گزارش محتوامؤلف، قبل از توضیح بیماری ها در ضمن ابواب هشت گانه، مقدمه ای را مطرح ساخته و در آن آفات و آثار سوء پرخوری، پرخوابی و کثرت مقاربت را یادآور گردیده است و از خوردن غذاهای سرد ، شور و ترشی‌ها برحذر داشته است. درباب اول، موضوع بحث، علاج چشم است که طرق مختلف چشم درد ، کم سویی و شب کوری آن را بیان نموده است. [۱]
رساله جوديه، ابن سينا، ص۳.
در باب دوم علاج دندان مطرح است و در ذیلش مقابله با دندان درد و همین طور جلوگیری از خون ریزی دندان و لثه با داروها و گیاهان مختلف بیان شده است. [۲]
رساله جوديه، ابن سينا، ص۹.
درد معده و برطرف نمودن امراض و آفت‌های دستگاه گوارش ، موضوع باب سوم است که راه‌های مختلف فائق آمدن بر این ناراحتی‌ها برشمرده شده است. [۳]
رساله جوديه، ابن سينا، ص۱۱.
بو علی در باب چهارم به روش‌های دفع کرم، کدودانه و دانه کودکان پرداخته است. باب پنجم در دفع تب است که در ذیلش دفع خارش اندام، گشایش صدا ، معالجه مارگزیده ، دفع کک گزیده، دفع موش ، دفع مو ریختگی، دفع بیرون آمدن مقعد، دفع بواسیر ، دفع آماس یا همان ورم و دفع درد خایه آمده است.در باب ششم، مؤلف، به راه‌های تقویت قوه باه پرداخته است که مد نظر اکثر اطبا و دانشمندان از جمله محمد بن زکریای رازی بوده است که کتاب مستقلی در این زمینه تالیف کرده است. باب هفتم در دفع استسقاء می‌باشد که در ذیلش گشودن حیض و خون آمدن از زنان به علت حسد و چشم زخم و... مطرح است. باب هشتم در باره دفع درد پشت است که روش دفع مگس نیز در ذیل این باب آخرین آمده است ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار حکیم بوعلی سینا، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |